DOĞAL GAZ NEDİR?

Doğal gaz yer kabuğu içerisinde bulunan fosil türevli yanıcı bir gazdır. Hidrokarbon yapısına sahiptir ve bilesiğinde yoğunlukta CH4 (Metan gazı) olmasına rağmen, C2H6 (Etan gazı), C3H8 (Propan gazı) ve C4H10 (Bütan Gazı) gazlarından oluşmaktadır. Aynı zamanda içeriğinde az miktarda CO2 (Karbondioksit), N2(Azot), He (Helyum) ve H2S (Sülfür) bulunur.

Diğer fosil yakıt cinsleri gibi Doğal gaz’da yeraltında birden fazla şekilde bulunabilir. Örneğin kömür madeninde veya petrol yatağında ayrıca kendisi de tek başına rezerv halinde olabilir.

Yapısı gereği havadan hafif, zehirsiz, kokusu olmayan ve şeffaf bir gazdır. Kullanıma her an hazır olan bu gaz kullanımından sonra kül ve kükürt bileşikleri oluşturmaz. Kullanımı sırasında yakıt kullanımı ayarlanabilir ve hassas olduğu için tasarruf ve konfor sağlar.

Doğal gaz yanabilmek için oksijene, havaya ihtiyaç duyar. Bu ihtiyacın oranı %5 - %15 lik bir hava- yakıt karışımıdır. En ideal oran ise %9 gaz %91 havadır. Tutuşma sıcaklığı 650⁰ C’dir. Tam yanma anında mavi alev şeklinde görülür. 600 m3 hacmindeki doğalgaz 1 m3 hacmine sıvı şekilde depolanabilir. Bu özelliği sayesinde sıvı halde yüksek miktarlarda nakliyesi mümkündür. Doğalgazın hava ile yanmasından sonra su ve karbondioksit oluşmaktadır.

İlk doğalgaz sızıntıları MÖ 6000-2000 yılları arasında İran’da ortaya çıkmıştır. Tarihte ilk olarak bilinen ve araştırılan belgelerden doğal gazın ilk olarak yakıt amacıyla kullanımına MÖ 900’lerde Çin’de başlandı. MS 221-263 yıları arasında Çin’de Shu Han Hanedanlığı zamanında kuyular açılarak bambu kamışlarla çıkartılması yöntemi geliştirildi. Çin’liler ilk defa doğal gazı bir enerji türü olarak tuz kurutma işlerinde kullandılar.

Doğal gaz, konutlarda ısıtma ve soğutma, sıcak su elde etme pişirme amaçlı kullanılır. Merkezi ısıtma sistemi olan binalarda sıcak su ve pişirme amacıyla dairelere kolon hattı ile doğalgaz verilebilir. Bireysel kullanımda ise şu seçenekler söz konusu olabilir:

Yalnızca ısınma (doğalgaz sobası, kat kaloriferi).

Isınma ve sıcak su elde etme (kombi, boylerli kat kaloriferi, kat kaloriferi ve şofben).

Isınma ve sıcak su ve pişirme.

Sanayide ise, küçük sanayi atölye ve fırınlarda üretim amaçlı olarak kullanılır. Demir-çelik, çimento, kimya sanayisinde, cam ve kiremit imalatında da yararlanılan doğalgaz, tekstil sektörü için de önemli bir enerji kaynağıdır. Türkiye’nin elektrik ihtiyacının küçümsenemeyecek bir kısmı doğalgazla çalışan santrallerde üretilir.