Merkezi Sistem Nedir

Birden fazla bağımsız birimin (daire, ofis, dükkan) ısıtma veya sıcak su ihtiyacını karşılamak için kurulan sistemlerdir.  Kullanım alanı açısından çok geniş bir skalaya sahiptir. Tek bir binadan, yüksek kapasiteli komplekslere kadar hemen hemen her yerde kullanılabilir.

Uygulamada çok sayıda varyasyonu olması sayesinde her türlü koşulda ihtiyacı karşılayabilen sistemler kurulabilir. Yoğunluk olarak yer tipi veya duvar tipi kazanlar kullanılabilir. Sistemin kurulacağı yapının ısıl kayıplarının ve sıcak su ihtiyaçlarının çok iyi hesaplanması gerekmektedir.

Ana komponentler ile beraber yapının ihtiyacı karşılanmalı, verim üst düzeyde olmalı, sistemin uzun ömürlü olması sağlanmalı ve sistemin ideal çalışma normlarına dikkat edilmelidir.


Kazanlar

Doğalgaz yakıtlı kazanları sınıflandırmak için birden fazla yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerin birkaçı aşağıdaki gibidir.

  • Yer tipi, duvar tipi
  • Brülör cinsine göre
  • Yapıldığı malzemeye göre (döküm, çelik vb. )
  • Çalışma tarzına göre ( düşük sıcaklık, kondensasyon)
  • Yanma Odası basıncına göre ( karşı basınçlı, karşı basınçsız)
  • Kazanın yapısal tasarımına göre( alev borulu, su borulu vb.)

Üretim ve kullanım açısıdan farklı şekilerde de yakıttaki kimyasak enerjiyi ısı enerjisine çeviren cihazlara kazan denmektedir. Yanma sonrasında oluşan atık gaz bacalar sayesinde dış ortama atmosfere atılır.

Merkezi sistemlerde yer tipi kazanda kullanılabiliyor olsa da en çok tercih edilen sistem kaskad sistemidir.


Kaskad sistemi

Duvar tipi kazanların tek başlarına yetemeyecekleri ısı güçlere çıkmak için birbirlerine bağlı şekilde çalışmasına kaskad sistem denir. Kullanılan kontrol modülü ve sensörler sayesinde en ideal ve verimli şekilde cihazlar çalışır ve alev boyları ayarlanır. Örneğin 5×100 kw lık bir sistemden istenilen ihtiyaç o an için 100 kw ise kontrol modülü sadece 2 cihazı 50 kw şeklinde çalıştırabilir.Böylelikle yakıt tasarrufunun yanı sıra cihazların kullanım ömrünü de uzatmış oluruz. Kaskad sistem en az 2 en fazla 25 cihaz ile beraber çalışabilir.

Sistem kurulurken primer ve sekonder olarak iki çevrim kurulur. İki ayrı çevrimin sebebi üretim kısmındaki cihazları korumaktır. Kazan da üretilen sıcak su sürkülasyon pompası ile kollektörlere gönderilir ve ihtiyaca göre seçilen pompalar ile beraber mahallere iletilir.

Pompalar ile iletim de mahaller zone’lara bölünebilir. Ayrıca pompa sistemi de 1+1 veya 2+1 olabilir. Ayrı yazılan bir pompa yedek olarak sisteme koyulur. Arıza veya istenmeyen durumda sistemin çalışmasına devam etmesi iççin konulur.


Genleşme Tankı


Isıtma sistemleri genellikle 90/70o C su sıcaklığında çalışacak şekilde tasarlanır. Ortalama su sıcaklığı 80o C değerindedir. Şebeke suyu besi su sıcaklığı 10 oC kabul edilir. Bu durumlardan dolayı suyun sıcaklığı bu iki derece arasında değişmektedir. Suyun sıcaklığına bağlı olarak özgül hacim değiştiği için sistemde bulunan su farklı basınçlar gösterebilir. Bu basıncın sisteme ve cihazlara zarar vermesini engellemek için genleşme tankı kullanılır.


Denge Kabı

Tesisatlar da kullanılan akışkan sıvı tesisattan kazana geri dönerken ısı kaybına uğrar ısı istenilen ortama bırakır. Bu ısı farkının ortaya çıkması kazanda bazı ısıl gerilmelere sebep verir ve kazanın ömrünü azaltır. Denge kabının görevlerinden biri de kazana girecek soğuk suyu sıcak su ile ön ısıtma yaparak kazana girmesini sağlar.

Ayrıca özellikle kaskad sistemlerde veya iki ayrı çevrimde iki ayrı pompa kullanıldığı zaman debi farkı ortaya çıkabilir. Bu fark negatif veya pozitif basınç farkı olarak sisteme zarar verebilir. Bu basınç farkını tölere ederek sistemi güvenli hale getirmek için denge kabı kullanılır.


Sirkülasyon Pompa


Isıtma sistemlerinde sıcak suyu mevcut basınç farklarını yenerek kurulan sistemin yer yerine taşımak için kullanılan alettir. Pompa seçimi eldeki verilere göre tablolardan yapılır. Frekans kontrolü olan pompaların çalışma basınç aralığı çok hassas olduğu için daha verimli bir sistem elde edilebilir.

Pompalar emiş veya basma olarak iki şekilde çalışabilir. Bu çalışma prensibine dikkat etmek ve bu duruma göre sisteme yerleştirmek gerekmektedir. Pompa ile genleşme tankı sisteme takılırken basınç dağılımları göz önüne alınmalı ve basın dağılım grafiğinde kazanlarda nötr yük elde edilmeye çalışılmalıdır.

Tortu tutucu

Pislik tutucular, boru hatlarındaki yabancı maddeleri filtre etmek amacıyla çok geniş bir kullanım sahasına sahiptirler. Sistemdeki birçok ekipmanın (pompa , su sayaçları , kontrol vanaları vs.) sağlıklı ve uzun ömürlü çalışabilmesi için kullanılan mekanik ekipmanıdır. Sökmeden kolayca temizlenebilir ve bakımı da kolayca yapılabilmektedir.


Boyler


Kazanlarda ısıtılan su kapalı devre sistemi ile ısıtma grubuna gönderilir. Sıcak su ihtiyacını karşılamak için ayrı bir çevrim ve sistem kurulmalıdır. Kurulacak bu sistemin en önemli parçası boylerdir.

Boyler sıcak su kullanımı için gerekli suyu hem ısıtıp hem depolamak için kullanılır. Tek serpantinli veya çift serpantanli olarak ayrılır. Birden fazla sisteme entegre olması için çift serpantinli boyler kullanılır.

Basit olarak çalışma prensibi, kazandan gelen sıcak su ile şebekeden gelen suyu ısıtır ve kullanıma kadar depolar.